रघुवंशमहाकाव्यस्यैकं सामान्यं परिचयम्

रघुवंशमहाकाव्यस्यैकं सामान्यं परिचयम्

============================

रघुवंशम् महाकविकालिदासेन विरचितमेकं महाकाव्यमस्ति। रघुवंशम् एकोनविंशति-सर्गात्मकम् एकं लालित्यपूर्णं महाकाव्यं अस्ति महाकवेः कालिदासस्य ।

अत्र रघुवंशस्य कथा निबद्धा अस्ति । दशमसर्गादारभ्य पञ्चदशसर्गपर्यन्तं रामस्य कथा वर्णिता अस्ति ।

तदुत्तरं रामवंश्यानां तत्तनृपाणां चरितानि उपन्यस्तानि । अन्तिमः सर्गः अग्निवर्णस्य राज्याभिषेकेण समं समाप्यते ।

कालिदासः अग्निवर्णपरवर्तिनां राज्ञाम् अपि वर्णनं चिकीर्षति स्म , परम् असौ कालेन कवलीकृतः इति एकेषां मतम् । अन्ये पुनः कालिदासेन परतः अपि रघुवंशस्य सर्गाः लिखिताः; परन्तु ते न प्राप्यन्ते इत्याहुः ।

रघुवंशे येषां राज्ञां वर्णनानि सन्ति , तेषां रामायणवर्णितनृपैः सह भेदः आपतति , परन्तु वायुपुराण-वर्णितानुसारं रामवंशावल्या सह रघुवंशवर्णित - वंशावली भूयसा सामञ्जस्यं धारयति ।

एकोनविंशति (१९) सर्गेषु वर्णिता रघुवंशीयराज्ञां नामावलिः यथाक्रमम् अत्र उल्लिखिताः सन्ति । यथा-

दिलीपः,

रघुः,

अजः,

दशरथः,

रामः,

कुशः,

अतिथिः,

निषधः,

नलः,

नभः,

पुण्डरीकः,

क्षेमधन्वा,

देवानीकः,

अहीनगुः,

पारियात्रः,

शिलः,

उन्नाभः,

वज्रनाभः,

शंखणः,

व्युषिताश्वः,

विश्वसहः,

हिरण्यनाभः,

कौसल्यः,

ब्रह्मिष्ठः,

पुत्रः

पुष्यः,

धृवसन्धिः,

सुदर्शनः,

अग्निवर्णः च

एतेषु राजसु रामस्यैव वृत्तं सर्वाधिकसर्गेषु वर्णितमस्ति । ===============================
www.vaidiksanskritk.com
www.shishusanskritam.com
आर्ष-साहित्य और आर्य विचारधारा के लिए---
www.facebook.com/aarshdrishti
आयुर्वेद और हमारा जीवनः--
www.facebook.com/aayurvedjeevan
चाणक्य-नीति पढें---
www.facebook.com/chaanakyaneeti
वैदिक साहित्य की जानकारी प्राप्त करें---
www.facebook.com/vaidiksanskrit
www.facebook.com/shabdanu
लौकिक साहित्य पढें---
www.facebook.com/laukiksanskrit
सामान्य ज्ञान प्राप्त करें---
www.facebook.com/jnanodaya
संस्कृत सीखें---
www.facebook.com/shishusanskritam
संस्कृत निबन्ध पढें----
www.facebook.com/girvanvani
संस्कृत काव्य का रसास्वादन करें---
www.facebook.com/kavyanzali
संस्कृत सूक्ति पढें---
www.facebook.com/suktisudha
संस्कृत की कहानियाँ पढें---
www.facebook.com/kathamanzari